Balak: Halwa

usa kini sa mga higayon

sa atong kinabuhi kon diin

ang kalipay ningkuyog og kapa-kapa

sa nakabuhi, sa nakalupad



usa kini sa mga higayon

kon diin way ning-unong

sa kahilom sa gibiyaan




ni Jona Branzuela Bering

Mga Panumdoman sa Pagkabata: Ang Sakayan sa Among Amahan

Gumalaysay ni Jona Branzuela Bering

Ang dagat nga giagian sa sakayan sa akong amahan ug ang tanan nga makit-an sa Sitio Tubod amoa. Sa linghod nga salabutan, mao nay akong pagtuo.   

Aduna toy panahon, ang tumoy sa punoan sa karaang manga—nga mas karaan pas akong apuhan—hitak sa bunga. Wa naapil og saka ang tua sa tumoy. Nya kay lagi araskada kayo nga mamupo, way kukaduhang gikatkat nako ang mga sangang way bukog—way bukog kay kon asa paingon ang hangin adto man sad sila padu'ng. 

Tungang-Gabii: Sulod sa Dyip

Gikan sa akong gilingkuran
ang buwan usa ka piyayang
wa nahumag kaon
sa pasaherong daw
bakunawang nakatug.

ni Jona Branzuela Bering
11/08/12

Ang Kinabuhi sa Sapa

Ang Sapa sa Kawasan ug ang Sapa sa Akong Pagkabata
Ni Jona Branzuela Bering
Ang mga hulagway gikan sa Backpacking with a Book

Kon aduna man ganiy usa ka metapora nga ganahan nako para sa akong kaugalingon mao kini ang sapa. Ug di ra bisag usa nga sapa, kon di sapa nga sigeg lumpayat, sapa nga way hunong sa pagdagayday. Kay ang buhing sapa, way gibating kakapoy, di kini mapuyo sa usa ka lugar ug way nakahibaw kon asa kini naggikan o kon asa kini padung.

Naibog kos metapora sa sapa sa Kawasan para sa akong kaugalingon.

Di sama sa sapa, akong lawas kasagaran natanggong sa syudad, pero susama sa sapa, ang akong huna-huna di mapuyo. Pero nganong Kawasan? Kawasan, kay kahibaw ko kon asa kini naggikan: sa sapa sa Kanlaob sa lungsod sa Alegria, pero kon diin man naggikan ang sapa sa Kanlaob, kana ang wa nako masayri. Kawasan, kay nakahibaw ko kon asa ang iyang padulngan: makig-abi-abi ug makighiusa kini sa baybayon sa Badian ug sa tibuok Tanon Strait.

Ang Mananag-an sa Alegria

Ang  hulagway gikan sa Backpacking with a Book

“Adunay duha ka lalaki nga moabot sa imong kinabuhi.”

Ningkulismaot ang nawng ni Virhenia pagkadungog niyas panagna sa sikyu sa iyang love life. 

“Pag-sure diha, nong, oy,” tubag  ni Virhenia dayon lad-ok sa iyang init nga chocolate drink samtang ang kainit sa panit sa tasa sa kinutaw na kape ningtapot sa  akong palad.

Ang kabugnaw sa sayong kabuntagon ninglapos sa akong jacket. Ang tanang butang sa palibot naglugitom: ang kasagingan, ang kabukiran, ang kalangitan.  Ala dos nas kadlawn, og naa mi daplin sa dan namainit samtang nag-atang sa unang bus padung sa syudad sa Sugbo. 

Bisan kami rang tulo ang nagtikaw-tikaw nianing dapit sa Alegria, mosal-ot usahay ang ubo, ang yamyam sa mga nangatug sa sulod sa hip-ot nga inn. Tingali, ang huna-huna sa sulod nahibaot sa lain-laing dapit: sa dapit sa mga seksing babay, sa kamanggahan nga hitak sa bunga, o di ba kaha sa pangpang  kon diin ang lawas di malihok, daw nay laing nilalang nga nagmando niini: urom. 

Ang Ba's sa Moalboal

Sulat-Panaw ni Jona Branzuela Bering

     Ioaness Arong a.k.a the Gwapo | Bisaya's Young Blood Writer 2012 | Uban ni Ruel Fueges 

“Te Jo, paita gyod diay aning atong kinabuhi sa?” sigon ni Ioaness nga gianggaan nakog Wang. Nagyaka mis baybayon sa Moalboal samtang naglantaw ko sa mga kabukiran sa Negros kon diin tin-aw kaayo ang pahak sa niaging landslide. Ang bukid sa Guihulngan murag mga taas nga slide sa swimming pool.

Susama nilang Kevin ug Glenn nahimamat na kos Wang tungod sa mga pulong, ang pulong nga usahay mas ihas pas maral. Ay sayop—ang kakugi sa pagsuwat mas ihas pas maral. Kon magtapok na gani mi, manggawas ang mga linya sa nobela o balak ba kaha nga among gipangbasa o nabasahan.

“Tan-awa, magsuwat ko” dayon badlis niyas ba's. Sa way pamilok, gihapuhap sa pinong balod ang linya. Ug nahanaw kini. Akong gitutokag maayo ang bahin diin kanhi nahiluna ang badlis. Nagduha-duha ko kon naa pa ba kaha ang linya o ningkuyog na kinis panon sa ba's.

Ang Mekanismo sa Pagtubo

nanalingsing

ang tanom nga imong gihatag

sama sa pagpanalingsing 

sa akong kamingaw

nanalingsing 

ang tanom nga imong gihatag

sama sa pagpanalingsing 

sa usa ka libuang paglaom

              ***

sa usa ka libuang paglaom

sama sa pagpanalingsing 

ang tanom nga imong gihatag

nanalingsing 

sa akong kamingaw

sama sa pagpanalingsing 

ang tanom nga imong gihatag

nanalingsing

Tuburan: Ang Pagsaulog sa Piyesta

Ni Jona Branzuela Bering (http://jonabering.wordpress.com/)

Gikaupat sa iyang anino ang katas-on sa tiglimpyo sa kalsada atbang sa Dayang’s Pension House.

Gihimo nako siyag sukaran sa oras. Ah, alas sais na. Unyag abli nakos beranda, hapit na siya mahumag panilhig. Kuyog sa anino sa taglimpyo ug sa iyang kariton, nalingaw kog sud-ong sa mga anino sa mga nangaging traysikad, motor, ug taw samtang ang kuyabog nga guryon nga nagbatog sa wayir—mga duha ka metro sa akong ulo—nagsigeg piyak. Sa unahan, lapos sa mga sanga sa kahoyng pine kilid sa munisipyo, makita ang kampanaryo.

“The bell kept on ringing at dawn,” bagutbot ni Paw. Ang iyang pagbisita sa Tuburan natumong sa nagdanga-dangang piyesta sa Tuburan. Sa akong pangagpas, mas kadaghan mobagting ang kampana kon panahon nas piyesta.

“It was for the mass,” tubag nako. Bisan pa katulo na ni niyang bisita sa Tuburan, naa gihapoy daghang matang na nakapangangha kaniya: ang pagbubo ug tubig sa inidoro, ang kinamot nga paglaba, ang pagkatawa samtang nagkuso-kuso, ang pagduwa og basketbol nga nagtsinelas, ang pagluto gamit ang kahoy, ang pagbiradag sayawg kanta sa mga maestrog maestra sama niya. 

Ang Pagpangita sa Gugma, ang Pagtahan sa Kaugalingon

Ang pagbiyahe usa ka ritwal sa pagpangita sa gugma. Ang paglangyaw sa laing dapit modasig sa dughan nga moabi-abi sa nagkalain-laing matang: ma-sugilanon man o magugma o bisag unsa pa na nga idunol sa usa ka lugar. Sigon pa ni Pico Iyer, "we travel, in essence, to become young fools again—to slow time down and get taken in, and fall in love once more." 

Adunay usa ka mitolohiya nga ang tawo molangyaw bitbit usa sa tulo ka hinungdan: ang pagtapak o pag-ayo sa dughang nabuak, ang pagpangita  sa kaugalingon, ug ang pagpangita sa gugma. Ug tingali, mao kiniy gipangita ni Virhenia: gugma. 

Alcoy: Ang Pagpangita sa Gugma

Ang baybayon ug ang dagat nagpamatuod kon usa ka tunhay, kon unsa ka alindasay ang gugma, kon unsa ka martyr ang baybayon. Ang dagway sa balud mag-usab-usab: usahay kalma kini sama sa mga puting panganod, apan usahay sama kini kamangtas ni Bagyong Ruping. Mamantas o makalma, ang baybayon andam nga modawat sa mga aligutgot sa dagat.

Mao tingaling mas dasig kon ang pagpanguyab mahitabo sa baybayon.